De PvdA Flevoland wil goede en betaalbare zorg dicht bij huis. We willen af van de marktwerking, om te beginnen bij de verzekeraars, en geven de zeggenschap binnen de zorg terug aan de professionals en de patiënten. Want als de sluiting van de IJsselmeerziekenhuizen één ding heeft laten zien, dan is het dat de zorg geen markt is. De zorg gaat om mensen. Hun zekerheid op zorg dient dus altijd bovenaan te staan.
In Flevoland is de toekomst van de ziekenhuiszorg, na de sluiting van de IJsselmeerziekenhuizen, ongewis. De PvdA vindt een ziekenhuis veel meer dan zomaar ‘een stapel stenen’ zoals de minister het eerder omschreef. In het ziekenhuis vieren we nieuw leven en rouwen we als iemand niet meer beter kan worden. Patiënten, artsen, verpleegkundigen, niet medisch personeel, bezoekers, iedereen heeft baat bij goede zorg en omzien naar elkaar. Goede zorg die betaalbaar en bereikbaar is, óók in Flevoland. Dat betekent geen eigen risico meer, het beheersen van de kosten voor dure geneesmiddelen en medisch specialisten die in dienst van het ziekenhuis werken.
De heer Bas Leerink is op 10 januari 2019 door de minister van VWS benoemd als toekomstverkenner om een visie op te stellen voor de zorg in Flevoland. Dit als gevolg van het faillissement van de MC IJsselmeerziekenhuizen op 24 oktober 2018. Op 2 juli 2019 heeft de toekomstverkenner zijn adviesrapport ‘Toekomstverkenning zorg in Flevoland’ aangeboden aan de minister van VWS.
In zijn rapport concludeert de toekomstverkenner dat het huidige zorglandschap in Flevoland alles in zich heeft om nu en in de toekomst voor de inwoners van de provincie kwalitatief goede en toegankelijke zorg te kunnen blijven leveren, mits samenwerking in de zorgketen goed georganiseerd is en een aantal aanvullende voorzieningen wordt gerealiseerd.
Op de langere termijn is er bij de toekomstverkenner nog wel bezorgdheid of de acute zorg, de zorg voor het toenemend aantal chronisch zieken en de zorg voor andere kwetsbare groepen wel toekomstbestendig is en of de langere reisafstanden niet zullen leiden tot zorgmijding door patiënten in deze kwetsbare groepen. De PvdA Flevoland deelt deze zorgen en vindt overtuigende oplossingen noodzakelijk om een toekomstbestendig zorgaanbod te kunnen garanderen.
Verder is de toekomstverkenner van mening dat Flevoland het beste kan inzetten op het stapsgewijs verbeteren van het zorgaanbod dat nu aanwezig is in de provincie en niet moet streven naar herstel van de situatie zoals die voor het faillissement was. Volgens de toekomstverkenner biedt herstel van de situatie van voor het faillissement geen oplossing voor de toekomstige vraag. Ook is het, naar zijn mening, geen reële en haalbare oplossing op de kortere termijn. Dit betekent concreet dat hij adviseert om de spoedeisende hulp en de acute verloskunde niet te heropenen in Lelystad; niet op de korte en ook niet op de lange termijn.
De toekomstverkenner vindt dat de aandacht dient te liggen bij vier belangrijke uitdagingen:
- Het aantal chronisch zieken en andere patiënten die tot een kwetsbare groep behoren zal de komende jaren toenemen. Die groepen zijn ook geconcentreerd in bepaalde wijken. Om hen goede zorg te kunnen leveren moet er een doelgericht en vernieuwend zorgaanbod worden gerealiseerd.
- De reisafstanden naar een volwaardige spoedeisende hulp zijn toegenomen. Dat maakt dat de effectieve inzet van ambulances en het hebben van een goed functionerend netwerk voor acute zorg van groot belang is.
- De huisartsenzorg in Lelystad, Dronten, Noordoostpolder en in mindere mate op Urk is kwetsbaar. Dit verdient een gerichte aanpak om tot professionele ondersteuning te komen die de aantrekkelijkheid van het werken in de praktijken vergroot en het aanbod beter laat aansluiten op de vraag.
- Om goede geboortezorg te kunnen blijven aanbieden is nieuwe samenwerking nodig tussen de professionals in de geboortezorg: eerstelijns-verloskundigen, kraamzorg, kinderartsen en gynaecologen.
Tijdens de toekomstverkenning is de ‘Agenda voor de zorg in Flevoland’ opgesteld om het zorgaanbod in Flevoland verder te versterken. Het duurzaam implementeren van de onderwerpen die in deze agenda worden genoemd, is geen vanzelfsprekendheid. Dit vereist niet alleen intensieve betrokkenheid van zorgverzekeraars, zorgaanbieders, patiënten en overheden, maar ook procesmatige voortgangsmonitoring.
De PvdA fractie vindt dat we pas zicht hebben op een toekomstbestendig zorglandschap als eerst een aantal zorgpunten wordt weggenomen. We noemen daarom een paar randvoorwaarden:
- De beschikbaarheid en bereikbaarheid van acute verloskunde, spoedeisende hulp en klinische zorg in de regio moet verbeteren.
- Er dient een helder toekomstperspectief ontwikkeld te worden voor de ziekenhuisvoorziening in Lelystad.
- Extra inzet van ambulancezorg in Flevoland is nodig, omdat de gestelde rijtijden-normen niet worden gehaald.
- Een nog hogere werkdruk in de geboortezorg en huisartsenzorg, in verband met een verschuiving van de tweedelijnszorg (waar een verwijzing voor nodig is) naar de eerstelijnszorg (die direct toegankelijk is), is onaanvaardbaar.
- Realisatie van ‘anderhalvelijnsvoorzieningen’ (voorzieningen voor kortdurende opname onder begeleiding van een specialist) in Lelystad, Emmeloord en Dronten zijn essentieel om het verder afschalen van zorg naar de eerste lijn tegen te gaan.
- Beschikbaarheid van extra financiële middelen is cruciaal om de toekomstbestendige zorgstructuur op poten te kunnen zetten.
- De wachttijden in de planbare zorg mogen niet verder oplopen als gevolg van de sluiting van de IJsselmeerziekenhuizen.
- Nieuwe initiatieven van organisaties als Coloriet, Woonzorg Flevoland, de Talmahof, en de Flevolandse Patiëntenfederatie moeten zorgvuldig worden gewogen aan de Zorgtafel, bijvoorbeeld in het kader van het programma de ‘Juiste Zorg op de Juiste Plaats’.
Voor de PvdA Flevoland blijft goede en betaalbare zorg, dicht bij huis een essentiële voorwaarde. Daar zullen wij de vervolgstappen in het proces dan ook op beoordelen. Waar wij moeite mee hebben, maar wat buiten onze invloedssfeer ligt, is dat de minister van VWS geen stelselwijzigingen wil. Dit heeft hij ook nadrukkelijk meegegeven als randvoorwaarde aan de toekomstverkenner. Hierdoor moeten de oplossingen gevonden worden binnen het huidige systeem dat juist de problemen in belangrijke mate heeft veroorzaakt. “Binnen de context van een probleem, kan een probleem per definitie niet opgelost worden” weten we van Albert Einstein.
Willem de Jager
Fractievoorzitter PvdA Flevoland
