Ruim 1 miljoen inwoners van Nederland leven in bestaansonzekerheid. Zij hebben gemiddeld €50,- tot €70,- per week te besteden. Deze mensen worstelen dagelijks met de vraag hoe zij hun rekeningen moeten betalen. Ook voor mensen met een ‘normaal’ salaris wordt het steeds lastiger om de eindjes aan elkaar te knopen. We merken het allemaal in onze portemonnee, het dagelijks leven wordt snel duurder. Zonder ingrijpen neemt de armoede dan ook snel toe.
Nu de energieprijzen door het plafond gaan neemt deze druk nog verder toe. De energierekening van huishoudens steeg de afgelopen maanden enorm. Het CBS stelt dat 1,2 miljoen huishoudens dit jaar nog in financiële nood komt en het aantal kinderen dat in armoede opgroeit stijgt naar 300.000 kinderen. Problematische schulden liggen op de loer. Mensen zijn radeloos. Daar moet én kan iets aan gedaan worden.
Prijsplafond energie
Attje Kuiken en Jesse Klaver vragen namens PvdA en GroenLinks al maanden om extra maatregelen, maar het kabinet weigert te handelen met het argument dat niets uitvoerbaar is. Het plan om de energierekening van huishoudens te maximeren door een prijsplafond vast te leggen is echter wel degelijk snel uitvoerbaar. Duitsland en België hebben al een vergelijkbaar plan.
PvdA en GroenLinks willen tot een gebruik van 1500 kuub gas en 3300 kwh de prijs vastleggen op het niveau van januari 2022 en gezinnen op die manier beschermen tegen de instabiliteit van de markt. Dit kan voor een gemiddeld huishouden honderden euro’s per maand schelen.
Het voorstel wordt onder meer gedekt door het instellen van een ‘windfalltax’ of ‘bofbelasting’, ofwel een belasting op de overwinsten van bedrijven die profiteren van de energiecrisis. Naast het plafond moet er hard gewerkt worden aan een energiebesparingsplan, zodat onze afhankelijkheid van gas afneemt, de kosten structureel dalen en er ook aan klimaatdoelstellingen gewerkt wordt.
Het kabinet moet (veel sneller) in actie komen. We willen en kunnen niet toekijken terwijl zoveel Nederlanders geraakt worden door extreem hoge energierekeningen, achterblijvende lonen of lange wachtrijen bij de voedselbank.
Structurele problemen
De nu ontstane situatie is naar het oordeel van de fractie van PvdA Flevoland een uitkomst van structurele problemen: te lage inkomens, slecht geïsoleerde woningen, stijgende kosten voor basisvoorzieningen (zorg en voedsel) en weinig tot geen financiële buffers. Wat ons betreft is het tijd voor hard overheidsingrijpen en zijn gerichte compensatie en toekomstbestendig beleid noodzakelijk.
Terecht stelt VN-topman António Guterres dat het immoreel is dat olie- en gasbedrijven recordwinsten maken over de rug van de armsten én ten koste van het milieu. Hij stelt dat ‘excessieve winsten’ van olie- en gasbedrijven immoreel zijn en dat overheden overwinsten fors moeten belasten en besteden aan kwetsbaren. De oproep van Attje Kuiken en Jesse Klaver om de energierekening van huishoudens te maximeren door een prijsplafond vast te leggen ondersteunen wij dan ook van harte.
Flevolands gebaar
We stelden onszelf ook de vraag of wij in Flevoland niet iets zouden kunnen doen, al was het maar een druppel op een gloeiende plaat. Want het kan toch niet zo zijn dat de burgers en niet het bedrijfsleven de rekening van de torenhoge energie- en grondstofprijzen betalen, zo dachten we. En alhoewel er draconische maatregelen nodig zijn om de bestaanszekerheid van misschien wel miljoenen Nederlanders deze winter te borgen, kunnen we misschien wel een gebaar van onschatbare waarde maken naar alle inwoners die afhankelijk zijn van de voedselbanken en de vrijwilligers die zich hier inzetten voor hun medemensen.
Daarom hebben we, GroenLinks, SP, PvdD, D66, GroenRood en PvdA Flevoland, op 14 september jongstleden een motie ingediend om een bedrag van €90.000,- beschikbaar te stellen ten behoeve van de voedselbanken die samenwerken met de gemeenten in Flevoland. Het voorstel is uiteindelijk heel breed door Provinciale Staten Flevoland ondersteund. Alleen de fractie van VVD Flevoland stemde tegen.
Tenslotte
Het was Joop den Uyl die stelde dat de marges voor het beleid smal zijn in het democratische bestel. Kleine veranderingen kunnen voor individuele burgers wel veel betekenen, was ook een opvatting van Den Uyl. Met de bijdrage voor de voedselbanken gebruiken we de smalle marges om de verwezenlijking van grotere doelen te benadrukken. Smalle marges gebruiken betekent soms het verschil tussen een spiraal naar beneden of naar omhoog. Het verschil tussen uitzichtloosheid en perspectief, tussen wanhoop en hoop.
Willem de Jager, fractievoorzitter PvdA Flevoland
