Meten en wegen van cultuurbeleid

Bij de behandeling van de Startnotitie Cultuurbeleid is afgesproken dat er input geleverd kan worden op de actualisatie van het cultuurbeleid via een aantal ontwerpateliers. Op 20 april jl. was de sessie ‘Meten en wegen van cultuurbeleid’ en vervolgens was dezelfde avond de beeldvormende ronde voor de Commissie Bestuur. Mijn belangrijkste conclusies: ‘Niet tellen, maar wegen’, ‘Blijf in dialoog over wat waardevol is’, ‘Kies voor een doorlopend en divers cultuuraanbod, versterk de verbinding en bouw aan de Flevolandse identiteit’.

Ontwerpsessie

Tijdens de ontwerpsessie werd een inleidende presentatie verzorgd door Mariëlle Hendriks, directeur van De Boekmanstichting. Deze stichting verzamelt en verspreidt kennis en informatie over kunst- en cultuurbeleid en de uitwerking ervan in de praktijk. Een paar dingen zijn me bijgebleven, zoals het belang van ‘ex ante’ onderzoek om zicht te krijgen op de mate van effectiviteit in de praktijk. Ook de dragers ‘capaciteit, participatie, geldstromen en concurrentie’ kunnen ingezet worden bij de beoordeling. Maar belangrijke constateringen waren voor mij ook dat de provincies van de overheden het sterkst hebben bezuinigd op cultuur en dat dit ook geldt voor Flevoland. Goed om te vernemen was ook dat de sector zich bewust is van een goede onderbouwing van de mate van succes en dat ingezien wordt dat er kansen liggen op het gebied van samenwerking. Dat tellen en meten niet hetzelfde zijn als wegen en interpreteren maakt dat de politiek nadrukkelijk aan zet is. Vandaar dat we aansluitend in de Commissie Bestuur de dialoog zijn aangegaan.

Commissie Bestuur

Tijdens de commissievergadering werd een terugkoppeling gegeven van de gesprekken met het culturele veld en de gemeenten. Ook is gesproken over het gewenste toekomstige beleid en de rol van de provincie. Uit de gesprekken zijn door de ambtenaren de volgende zeven ‘rode draden’ voor het toekomstig cultuurbeleid opgetekend:

1. Kies voor lange lijnen; bestendig wat in gang is gezet en geef als overheid zekerheid zodat instellingen de rust en ruimte krijgen om verder te bouwen. Ik kan me hierin vinden, maar de kunst is wel om dan duidelijke prestatieafspraken met elkaar te maken zodat ook de mate van succes bepaald kan worden. Hierbij gaat het niet alleen om tellen, maar juist ook om wegen.

2. Streef naar een doorlopend en divers cultuuraanbod; Flevoland verdient een gevarieerd en toegankelijk cultuuraanbod voor jong en oud, autochtoon en allochtoon. Ik denk dat de kruisbestuiving tussen culturen, het via cultuur in contact komen met elkaar, juist in een pioniersprovincie zoals Flevoland van belang is. Daarnaast ben ik als sociaal-democraat voorstander van een toegankelijk cultuuraanbod, ook voor mensen met een smalle beurs. Cultuur kan in die zin ook een bijdrage leveren aan verheffing.

3. Bouw verder aan de Flevolandse identiteit; het versterken van culturele identiteit is een kwestie van lange adem. Flevoland is een provincie van pioniers, van migranten, van gelukszoekers en avonturiers. Hier zou je op in kunnen spelen vanuit de  component identiteit. Daarnaast is Flevoland ook anderszins uniek qua ligging als polder onder de zeespiegel. Ik vind dat we hiermee meer zouden kunnen doen. Een mooi voorbeeld is wat mij betreft het project Waterlicht op Schokland van Daan Roosegaarde. Deze lichtshow legde een waas over Schokland op basis waarvan je de indruk kreeg dat je onder water liep en het besef had hoe hoog de golven van de Zuiderzee kwamen toen Schokland nog een eiland was.

4. Leg het accent op jeugd en jongeren; het belang om jeugd en jongeren in contact te brengen met cultuur wordt breed onderschreven. Ik denk ook dat het goed is om via cultuureducatie in te spelen op talentontwikkeling. Wat mij betreft blijft het van belang om hierbij in te zetten op kinderen in de basisschoolleeftijd, maar ik vind de verbreding en verdieping richting middelbare scholieren zinvol.

5. Bied ruimte aan vernieuwing en ondernemerschap; volgens het culturele veld kan Flevoland zich nog meer profileren als laboratorium, als plek voor experiment en innovatie. Ik vind dit een slimme invalshoek, omdat we in Flevoland ook letterlijk de ruimte hebben om ondernemerschap en vernieuwing de ruimte te geven.

6. Zet Flevoland op de kaart; vertel het polderverhaal beter dan tot nu toe het geval is. Het uitdragen van de highlights zal ertoe bijdragen dat Flevoland bekender wordt en hierdoor meer bezoekers naar Flevoland komen. Cultuur wordt hier dus vooral ingezet als middel en niet zozeer als doel en daar is niks mis mee. Zo wordt 1 + 1 dus 3.

7. Versterk de verbinding; zorg voor meer onderlinge verbinding en samenwerking. De provincie zou op dit punt een faciliterende rol kunnen innemen. Daarnaast is afstemming tussen gemeenten en  provincie als het gaat om cultuurbeleid en aanbod van voorzieningen natuurlijk een must. Ik denk dat samenwerking ook kan leiden tot een beter resultaat. Zo wordt ook hier 1 + 1 dus 3.

Conclusie

Het is goed om zo meegenomen te worden in de ontwikkeling van nieuw cultuurbeleid. Het is inspirerend om met het culturele veld in gesprek te gaan en te bezien waar hun ondersteuningsbehoeften liggen, maar met name welke verfrissende ideeën er in het veld leven om cultuur in Flevoland nog steviger op de kaart te zetten. Een blijvende dialoog over wat waardevol is zie ik hierbij als essentieel, vooral omdat cultuur een intrinsieke waarde heeft en je cultuurbeleid niet altijd kunt meten, maar wel kunt wegen. Zei Lucebert al niet dat alles van waarde weerloos is en van aanraakbaarheid rijk wordt?

Willem de Jager, Statenlid PvdA Flevoland