Spreektekst bij debat over nieuw coalitie akkoord

De PvdA is blij dat er een coalitieakkoord ligt en het democratisch proces is gevolgd. De PvdA ziet aanknopingspunten voor een constructieve samenwerking tussen coalitie en oppositie. Dat zien wij met name bij het hoofdstuk van nieuwe bestuur en burgerparticipatie maar ook in voortzetting van huidig beleid. Helaas wordt dat allemaal teniet gedaan door een behoudende conservatieve insteek bij belangrijke opgaves van waar de provincie voor staat. Er worden veel voor ons belangrijke punten niet genoemd in het akkoord. En zoals wij het akkoord lezen is het vooral opgesteld vanuit de bril van landelijk gebied/platteland met weinig focus op stedelijk gebied waar het overgroot deel van de Flevolanders gevestigd zijn. Ook infra heeft een onevenredig groot belang voor deze coalitie. Asfalt, asfalt, asfalt zonder aandacht voor duurzaam OV en fietspaden.

Voorzitter, ik ga nu concreter in op de zojuist genoemde punten. Eerst het positieve omdat wij nou eenmaal een optimistische partij zijn voor vooruitgang van allen. De PvdA is blij met de focus van dit college op bestuurlijke vernieuwing en vergroten van invloed en betrokkenheid van inwoners in voor hun ingrijpende opgaven zoals de energietransitie maar ook bijvoorbeeld de MRA via burgerparticipatie. We zijn ook tevreden met voortzetting van huidig beleid, weliswaar met de handrem, op energiebeleid, Flevoland natuurinclusief en recreatie in natuurgebieden mits het niet ten koste gaat van de natuur.

Voorzitter, al deze positieve punten worden overschaduwd door weinig of geen concrete uitwerkingen en een te laag ambitieniveau. Negatief beredeneerd kan dat betekenen dat Flevoland 4 jaar lang in stilstand komt op belangrijke opgaves. Belangrijke keuzes voor onze provincies worden 4 jaar vooruit geschoven. Terwijl er nu juist een kans én noodzaak is om 5 stappen extra te doen op woningbouw, klimaat, energie en sociale voorzieningen Dat maakt dat dit akkoord verre van ‘prachtig is’ zoals de fractievoorzitter en kandidaat gedeputeerde van CU dit resultaat omschrift. En dat terwijl er veel overeenkomsten zitten tussen het verkiezingsprogramma van hen en van ons.

Het akkoord staat ook vol met zinnen als ‘we verzoeken…’, ‘we zetten in op…’, ‘we onderzoeken…’, ‘we laten een evaluatie uitvoeren…’ Een voorbeeld, blz. 39, Vitale Samenleving: “Bij de ontwikkeling van nieuwe wijken in Flevoland moet ook rekening worden gehouden met onderwijs, veiligheid, zorg, sport en recreatie. Zo bouwen we aan een duurzame samenleving.” Wat betekent dit? Waar kunnen gemeenten en inwoners nu op rekenen? Welke bijdrage of interventie vanuit de Provincie valt te verwachten? Het aanpakken van ongelijkheid wordt genoemd zonder aan te geven hoe de provincie dat wil doen. Wij vinden dit zeer mager, deze coalitie lijkt geen visie te hebben op de toekomst van de Flevolandse Samenleving. Is dat de invloed van VVD vragen wij ons af.

Voorzitter, in het verlengde van het teleurstellend laag ambitieniveau worden veel belangrijke onderwerpen en noden van Flevolanders niet benoemd in het coalitieakkoord. Sterker nog als je turft op woorden komen de termen ‘sociaal’, ‘betaalbaar’ en ‘groen’ niet voor in het akkoord in tegenstelling tot de zeer overmatige focus op termen als ‘landelijk gebied’, ‘kleine kernen’ en ‘landbouw & visserij’. Waarom heeft deze coalitie geen aandacht voor het stimuleren van sociale woningbouw waar een grote behoefte aan bestaat in het stedelijk gebied? Dat blijkt uit verschillende onderzoeken waaronder de opiniepeilingen voorafgaand aan de provinciale statenverkiezingen. Waarom wordt de aanpak van energiearmoede en het stimuleren van energiebesparing niet genoemd. De economische ontwikkeling lijkt zich met name te richten op landelijk gebied, landbouw en MKB. Is dat de beperkte invulling/definitie van Brede welvaart die deze coalitie aanhangt? En wat wordt gedaan aan de welvaart van de gewone Flevolander die het in toenemende mate zwaar heeft en niet kan voorzien in hun dagelijks onderhoud door o.a. graaiflatie van bedrijven en hoge energieprijzen? Graag antwoord van CU. Waarom wordt ondanks het benoemen van artikel 1 van de grondwet verder totaal geen aandacht besteed aan de bestrijding van racisme, discriminatie en uitsluiting op basis van geloof, ras en geaardheid. Vormt dat geen prioriteit voor partijen als CU en PVV?

Uit dit alles blijkt dat er onevenredig veel aandacht is, met name ook financieel, voor landbouw en infra zonder dat er heldere uitgangspunten zijn geformuleerd voor verduurzaming. Dit akkoord lijkt te zijn geschreven vanuit de bril van dunbevolkt landelijk gebied en is niet in balans met wat Almeerders en Lelystedelingen belangrijk vinden. Zij maken echter wel meer dan 2/3e van de bevolking in Flevoland uit. Een voorbeeld is “we moeten ervoor zorgen dat er voldoende agrarische gronden behouden blijven.” De vraag is natuurlijk, wat is voldoende? Want ook voor alle andere functies geldt die afweging. Ook wordt het thema leefbaarheid beredeneerd door positieve invloed van landbouw op leefbaarheid, terwijl intensieve veeteelt ook een nadelig effect heeft op natuur, leefbaarheid en soms volksgezondheid. Wel mogen alle steden dichtbebouwd worden door deze coalitie wat ten koste gaat van leefbaarheid in steden als Almere en Lelystad. Zolang niemand maar aan de landbouwgrond komt. Kortom, het lijkt wel of we hier te maken hebben met de coalitie van BBBB: Boel Boeren Beetje Burgers (BBBB).

Voorzitter, we zijn teleurgesteld in het behoudend inzetten op de grootste behoeften van Flevolanders met name in stedelijk gebied: de bouw van betaalbare woningen, toegankelijke sociale voorzieningen, bestrijden van (energie)armoede en toewerken naar een groene en sociale economie waar alle Flevolander profijt van hebben. Daarmee is dit akkoord allesbehalve voor alle Flevolanders. Het dient hoogstens voor een minderheid van Flevolanders. De gewone burger en de kwetsbare groepen met name in grote stedelijke gebieden zoals Almere en Lelystad schieten hier weinig mee op.

(Uitgesproken op 21 juni 2023)